بررسی صرفی کتاب کنزالاسرار مازندرانی

چکیده فارسی کتاب کنزالاسرار مازندرانی شامل مجموعه داستان های عامیانه مازندرانی و نیز ترجمه چند داستان از گلستان سعدی است. این کتاب به زبان مازندرانی نوشته شده است. این کتاب را برنهارد دورن -شرق شناس آلمانی تبار روسی- با کمک میرزا محمد شفیع مازندرانی جمع آوری کرده است. در این رساله، به بررسی صرفی متن منثور این کتاب پرداخته ایم. «صرف» یکی از شاخه های عمده زبانشناسی است که به مطالعه و بررسی ساختار درونی واژه ها می پردازد. با بررسی صرفی زبان، کلیه امکانات واژه سازی، تغییرات صوری در سطح واژه، تغییرات وام-واژه ها یا واژه های قرضی مورد ارزیابی قرار می گیرد. دو مقوله «تصریف» و «واژه سازی» از زیر مجموعه های صرف می باشد. واژه سازی شامل ترکیب و اشتقاق است. تحقیق حاضر نشان می دهد در زبان مازندرانی تکواژهای تصریفی و اشتقاقی مختلفی در ساخت صورت های مختلف واژه ها و ساخت انواع واژه ها استفاده می کند. در این پژوهش، تصریف اسم، صفت و فعل با ذکرمثال ها و نمونه واژه هایی از کتاب کنزالاسرار مورد بررسی قرار می گیرد. وند های تصریفی و وندهای اشتقاقی و تفاوت آن ها بیان شده و کاربرد هر یک را در ساختمان واژه، بررسی می شود. با بررسی میزان کلمات مرکّب نسبت به کلمات تصریفی و اشتقاقی، ثابت می شود که الگوهای ترکیب در این زبان بیشتر از سایر موارد است. میزان ترکیب کلماتی چون اسم، صفت و فعل و تشکیل کلمات مرکّب از موارد تصریفی بکار رفته در کتاب کنزالاسرار، بیشتر است. در تصریف اسم، صفت و فعل، وندهای تصریفی مانند پسوند جمع « ون/-un/ » ، «ها hâ/-/» و « ا / â-/ »و پسوند برتری «تر / ter-/ » و برترین «ترین/ terin-/ » و نیز ابعاد مختلف تصریف فعل، مانند انواع شناسه ها و پی بست ها مورد مطالعه قرار می گیرد. در اشتقاق، وندهای اشتقاقی اسم ساز ،صفت ساز مانند پسوند «کر /k?r-/» ، «ی/-i/» و پسوند « گیری /-giri/ » با ذکر مثال هایی آمده است.